Wyjaśnienie: co powrót talibów może oznaczać dla afgańskich kobiet

Tym razem talibowie przyrzekli szanować prawa kobiet, a nawet zaprosili je do wstąpienia do rządu. Wielu Afgańczyków pozostaje jednak sceptycznych.

Przesiedlona wewnętrznie Afgańska kobieta stoi z córkami przed prowizorycznym namiotem w obozie na skalistym skrawku ziemi, po ucieczce przed walką między talibami a afgańskimi ochroniarzami, na obrzeżach miasta Mazar-e-Sharif w północnym Afganistanie . (AP)

Dni po Talibowie szybko przejęli kontrolę nad Afganistanem , bezprecedensowa scena rozegrana w popularnym lokalnym kanale informacyjnym — czołowy przedstawiciel grupy bojowników usiadł na wywiadzie z prezenterką wiadomości, aby omówić sytuację w Kabulu. Uważa się, że po raz pierwszy Afgańska kobieta przeprowadziła wywiad z wysokim rangą przedstawicielem talibów w granicach kraju.

Wywiad między gospodarzem TOLO News, Beheshtą Arghand, a przedstawicielem talibów Mawlawim Abdulhaqiem Hemadem, oznaczał gwałtowne odejście od talibów z lat 90., kiedy kobiety były w większości zamknięte w swoich domach i miały zakaz pracy lub chodzenia do szkoły. Tym razem talibowie przyrzekli szanować prawa kobiet, a nawet zaprosili je do wstąpienia do rządu.

NIMA WÓRAZ: #Przyjęcie Omawiana sytuacja [paszto]

W tym programie prowadzący, Beheshta Arghand, przeprowadza wywiad z Mawlawim Abdulhaqiem Hemadem, bliskim członkiem zespołu medialnego talibów, na temat sytuacji w Kabulu i przeszukań od domu do domu w mieście. https://t.co/P11zbvxGQC pic.twitter.com/Pk95F54xGr

— TOLOnews (@TOLOnews) 17 sierpnia 2021

Wielu Afgańczyków pozostaje jednak sceptycznych. Tysiące uciekły już z kraju, obawiając się powrotu do brutalnego i represyjnego reżimu.

W niedzielę małą grupę afgańskich kobiet ubranych w czarne abaje i hidżaby widziano maszerujących ulicami Kabulu, trzymających transparenty i skandujących hasła – podobno pierwsza tego rodzaju agitacja od czasu przejęcia kontroli nad krajem przez grupę bojowników. W klipach udostępnionych w mediach społecznościowych kobiety domagają się równych praw, niezrażonych przez patrolujących w pobliżu uzbrojonych bojowników talibów.

Co do tej pory powiedzieli talibowie o prawach kobiet?

Od czasu przejęcia kontroli urzędnicy talibscy wielokrotnie próbowali zapewniać obywateli afgańskich, zwłaszcza kobiety, że tym razem będzie inaczej. Na początku tego tygodnia talibowie ogłosili amnestię w całym kraju i wezwali kobiety do przyłączenia się do rządu. Niektórzy przedstawiciele powiedzieli, że kobiety będą mogły pracować i uczyć się.

Zapewniamy, że nie będzie przemocy wobec kobiet, powiedział rzecznik Zabihullah Mujahid. Powiedział, że żadne uprzedzenia wobec kobiet nie będą dozwolone, dodając znaczące zastrzeżenie – ale wartości islamskie są naszą ramą. Kobiety będą mogły uczestniczyć w społeczeństwie, o ile będzie to mieścić się w granicach islamskiego prawa.

Rzecznik talibów Zabihullah Mujahid przemawia na swojej pierwszej konferencji prasowej w Kabulu, Afganistan, wtorek, 17 sierpnia 2021 r. (AP)

Wcześniej Enamullah Samangani, członkini talibskiej komisji ds. kultury, również odniosła się do obaw kobiet, przyznając, że były one głównymi ofiarami ponad 40-letniego kryzysu w Afganistanie.

Powiedział, że Islamski Emirat Afganistanu jest gotowy zapewnić kobietom środowisko do pracy i nauki oraz obecność kobiet w różnych (rządowych) strukturach zgodnie z prawem islamskim i naszymi wartościami kulturowymi.

Talibowie powiedzieli również, że kobiety nie będą musiały nosić pełnej burki i mogą wybrać tylko hidżab (chustę na głowę). Kiedy byli u władzy, talibowie nałożyli obowiązek pełnej burki.

Burka nie jest jedynym hidżabem (chustą), który (można) zaobserwować, istnieją różne rodzaje hidżabu, nie tylko burka, powiedział rzecznik Suhail Shaheen dla brytyjskiego Sky News. Burka to zasłona na całe ciało, którą nosi się na inne części garderoby, z siateczkową siateczką na oczach. Shaheen nie sprecyzował jednak, jakie inne rodzaje chust byłyby dopuszczalne.

Jaka jest sytuacja na ziemi?

Nawet jeśli talibowie dotrzymują słowa i przyznają kobietom więcej wolności, ich zakres zależy od ich lektury religijnego prawa szariatu. Pomimo zapewnień, niektóre części kraju przeżywają powrót do represyjnego starego porządku, w niektórych prowincjach kobiety proszone są o nieopuszczanie domu bez eskortującego je męskiego krewnego. W niektórych miejscach kobietom odmawiano dostępu do uczelni, podały lokalne media.

Raport ONZ z lipca stwierdził, że liczba kobiet i dziewcząt zabitych i rannych w pierwszych sześciu miesiącach 2021 r. podwoiła się w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Na obszarach kontrolowanych przez talibów dziewczętom zabroniono powrotu do szkoły i pojawiły się doniesienia o kilku przymusowych małżeństwach.

Patrol bojowników talibskich w dzielnicy Wazir Akbar Khan w mieście Kabul, Afganistan, środa, 18 sierpnia 2021 r. (AP Photo)

Sekretarz generalny ONZ António Guterres powiedział, że otrzymuje mrożące krew w żyłach doniesienia o surowych ograniczeniach praw człowieka w całym kraju. Jestem szczególnie zaniepokojony doniesieniami o nasilających się naruszeniach praw człowieka wobec kobiet i dziewcząt w Afganistanie – powiedział na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa.

W latach 2020-2021, po tym, jak Stany Zjednoczone ogłosiły, że wycofują swoje wojska z kraju, kilka grup praw człowieka zgłosiło to, co uważały za zbliżający się kryzys praw człowieka.

Na przykład w czerwcu 2020 r. Human Rights Watch w raporcie zatytułowanym Nie masz prawa do narzekania zauważył, że podczas sprawowania władzy w Afganistanie w latach 90. prawa talibów charakteryzowały się systematycznymi naruszeniami wobec kobiet i dziewcząt; okrutne kary cielesne, w tym egzekucje; oraz skrajne tłumienie wolności religii, wypowiedzi i edukacji.

Na tym zdjęciu z akt z 10 sierpnia 2021 r. przesiedlonej wewnętrznie kobiecie z północnych prowincji, która uciekła z domu z powodu walk między talibami a afgańskimi pracownikami bezpieczeństwa, zmierzono ciśnienie krwi po tym, jak schroniła się w publicznym parku w Kabulu w Afganistanie. (AP)

Tymczasem Amnesty International w publicznym oświadczeniu zatytułowanym „Prawa afgańskich kobiet na skraju wycofania się, gdy siły międzynarodowe wycofują się i rozmowy pokojowe są w impasie”, stwierdziła: Talibowie w przeszłości stosowali surową, dyskryminującą politykę wobec kobiet, w wyniku czego kobiety były wykluczane z życie publiczne.

Kiedy Talibowie rządzili krajem w latach 1996-2001, kobietom odmawiano prawa do edukacji i dostępu do opieki zdrowotnej, a ich prawo do swobodnego przemieszczania się zostało poważnie ograniczone, nie mogły występować publicznie bez bliskiego męskiego krewnego i podlegały surowe, nieproporcjonalne kary nawet za drobne wykroczenia.

Biuletyn Informacyjny| Kliknij, aby uzyskać najlepsze objaśnienia dnia w swojej skrzynce odbiorczej

Jak wyglądało życie kobiet pod rządami talibów pod koniec lat 90.?

Podczas rządów talibów w latach 1996-2001 afgańskie kobiety były brutalnie represjonowane. Poprzez skrajną interpretację islamskiego prawa szariatu talibowie ograniczyli ruch kobiet, a także ich prawo do edukacji i opieki zdrowotnej.

Kobiety były zmuszane do noszenia burek i zakrywania całej twarzy i ciała. Zamknięto szkoły dla dziewcząt. Odmówiono im podstawowej opieki zdrowotnej. Kobietom groziły brutalne kary — niektóre były publicznie chłostane lub ukamienowane, inne nawet stracone — za łamanie zasad.

Wewnętrznie przesiedleni Afgańczycy, którzy uciekli ze swojego domu z powodu walk między talibami a afgańskimi służbami bezpieczeństwa, są widziani w obozie w dystrykcie Daman w prowincji Kandahar na południe od Kabulu w Afganistanie, czwartek, 5 sierpnia 2021 r. (AP)

Sytuacja ta uległa drastycznej poprawie w 2001 roku, po inwazji na Afganistan pod przywództwem USA. Podczas gdy nadal spotykały się z przemocą i dyskryminacją, kobiety cieszyły się wieloma nowymi wolnościami. Od zeszłego roku co najmniej jedna czwarta członków parlamentu afgańskiego to kobiety. Według danych USAID w 2020 r. około 40 procent studentów w Afganistanie było płci żeńskiej.

W tym tygodniu Salima Mazari, jedna z pierwszych kobiet-gubernatorów w Afganistanie, która chwyciła za broń przeciwko talibom, została podobno schwytana przez grupę rebeliantów.

Aż 21 krajów, w tym Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, wydało w środę wspólne oświadczenie, w którym wyraziło zaniepokojenie prawami kobiet i dziewcząt pod rządami talibów. Powiedzieli, że są gotowi nieść pomoc humanitarną i będą ściśle monitorować sytuację na miejscu.

Jesteśmy głęboko zaniepokojeni afgańskimi kobietami i dziewczętami, ich prawami do edukacji, pracy i swobody przemieszczania się. Wzywamy osoby sprawujące władzę i autorytet w całym Afganistanie do zagwarantowania im ochrony, przeczytaj wspólne oświadczenie wydane przez Departament Stanu USA.

Podziel Się Z Przyjaciółmi: