Jak „Morderstwo w Mushaira” Raza Mir spogląda wstecz na buntownicze dni 1857 roku?

Historyczna tajemnica morderstwa na nowo wyobraża burzliwe przygotowania do pierwszej wojny o niepodległość Indii

Morderstwo w Mushaira | By Raza Mir

Pewnej ciemnej nocy w maju 1857 roku samotny mężczyzna na koniu zmierza w kierunku Shahjahanabad. Na wsi podsycały niepokoje, gorzka niechęć rozlała się po latach poniżania i maltretowania przez Brytyjczyków, którzy od czasu mało znanej bitwy w Plassey przejęli kontrolę nad większą częścią kraju. Sarfaraz Laskar, jeździec, wiedział, że nadszedł czas, aby rozpalić tę wrzącą wrogość w pełną rebelii – to znaczy, jeśli uda mu się dotrzeć do siedziby skostniałego cesarza Mogołów, Bahadura Szaha Zafara.

Pomimo namacalnej atmosfery strachu, chaotyczny, wrzący Shahjahanabad nosi świąteczny nastrój w świętym miesiącu Ramzan. Po poście w ciągu dnia wieczory są odkładane na uczty i spotkania towarzyskie, a szlachta organizuje mushairas, które goszczą najlepszych poetów w kraju. Jeden z takich mushaira w domu Nawaba Iftikhara Hasana kończy się morderstwem poety – wątpliwego Sukhana Khairabadiego, podobno brytyjskiego szpiega. W barakach narastają kłopoty z powodu nowo wprowadzonego nasmarowanego naboju, śmierć informatora, zwłaszcza tego, który wysłał wiadomość do audytorium w pilnej sprawie, przykuwa uwagę agentów Kompanii.

Nowy naib-kotwal w okolicy, młody Kirorimal Chainsukh, otrzymuje termin i ultimatum. Z oddechem Brytyjczyka na karku Chainsukh zwraca się do niezwykłego sojusznika — poety-laureata królestwa, Mirzy Ghalib, kompozytora znakomitej poezji i detektywa-amatora, gdy sprawa wzbudza jego zainteresowanie.

Razem ścigają się z czasem, próbując rozwiązać sprawę morderstwa, która kryje w sobie klucz do większego, całkowicie śmiałego planu.
Rok 1857 to przełomowy moment w historii Indii. Kiedyś osłabiony przez władców kolonialnych jako bunt niezadowolonych podwładnych — od tego czasu stał się pierwszą skoordynowaną indyjską próbą uwolnienia się od Imperium. Osadzając swoją narrację na tym tle, Raza Mir snuje fikcyjną relację, niejako ludową wersję wydarzeń, które doprowadziły do ​​momentu pożaru.

W ten sposób Mir pracuje w kwitnącym gatunku kryminałów historycznych, tej zachwycającej gałęzi kryminału, która rekonstruuje nie tylko przypadki morderstw i chaosu, ale także dawno minione epoki. Publikacja powieści Madhuliki Liddle Muzaffar Jang (w latach 2009-2015) dała temu gatunkowi wyraz w indyjsko-angielskim piśmie. Od tego czasu kilku pisarzy, w szczególności pochodząca z USA Sujata Massey ze swoją serią Perveen Mistry oraz mieszkający w Wielkiej Brytanii pisarz Abir Mukherjee ze swoimi książkami Wyndham i Banerjee, dopracowali się tego do bardzo satysfakcjonujących celów. Powieść Mir, choć samodzielna praca, jest wielowarstwową i porywającą narracją.

Świat, który tworzy Mir, charakteryzuje się wielkim churnem, gotowym na szczyt doniosłej zmiany. Niegdyś potężne imperium Mogołów jest cieniem dawnego siebie, jego suwerenem zredukowanym do postaci figuranta, parostwem walczącym o ochronę swoich posiadłości lub interesów finansowych, rolnikiem i żołnierzem zdanym na łaskę rosnącej tyranii urzędników Kompanii. Ale poza tą burzą, Szahdżahanabad Mir obejmuje ludzi o odmiennych temperamentach i zainteresowaniach, religiach i stanowiskach i czyni ich swoimi. W zatłoczonych uliczkach obok meczetu stoi tawerna; sąsiedzi kłócą się, ale uważaj na siebie, a ateiści i wierzący zachwycają się nauką.

Jeśli Delhi jest postacią samą w sobie, ci, którzy tłoczą się na jego ulicach i haslach – niektórzy historyczni, inni fikcyjni – są równie potężnymi postaciami. Podczas gdy Ghalib, mądry, dowcipny i intuicyjny (i tak doskonały detektyw, że można się zastanawiać, dlaczego nikt wcześniej o nim nie pomyślał) trzyma powieść razem, postacie takie jak Ramachandra, enigmatyczny Laskar, który góruje nad krajobrazem powieści, malarz Hyderi Begum Zutshi, tancerka kathacka Ratna Bai — ostatnie trzy kobiety, kobiety inteligentne i sprawcze — napędzają większość akcji powieści.

W przeciwieństwie do tradycyjnej zagadki kryminalnej, w której postanowienie przywraca porządek w społeczeństwie, tutaj jest to dopiero początek dewastującego, choć heroicznego, końca. Mir wykorzystuje znane wydarzenie z historii, aby na nowo wyobrazić sobie nie tylko to, jak ukształtowało bieg epoki, ale także pokazać, jak zawsze trzeba wściekać się na umieranie światła, bez względu na konsekwencje.

Podziel Się Z Przyjaciółmi: